NƯỚC MẮT & NỤ CƯỜI - CHƯƠNG 18/2

Me về với tổ tiên
             Lâu rồi, tôi mới trở lại hồi ức về me tôi đây. Tôi làm nhà ở Cổ Nhuế, mong me được sống những năm tháng cuối đời sung sướng an vui, và hi vọng me thọ ngoài trăm tuổi, Nhưng không được, me ở nhà mới chỉ hơn 18 tháng đã trở về với tổ tiên. Ở ngôi nhà mới, me thích lắm, chỉ ban ngày là buồn vì tôi đi làmvà các cháu đi học. Me hay mang ghế ngồi ngoài cổng để ai đi qua thì chào hỏi chuyện trò tí chút. Thi thoảng me còn chống gậy sang hàng xóm chơi nữa. Có hôm, me dậy thật sớm, ra chậu cây hoa giấy to, tự tay bấm bớt lá, me bảo để nó đâm chồi mới và nở nhiều hoa hơn. Những lần công tác xa nhà mấy hôm, tôi sợ bọn trẻ đi học, vụng về không chăm cho bà chu đáo được, tôi phải đưa me lên anh chị cả, hoặc đưa lên chơi nhà cháu Hoa, khi nào về mới đón me. Nhưng một lần, tôi đi công tác về, vừa mở cửa thì giật mình đã thấy me ngồi trong nhà rồi. Me bảo, “tôi biết chiều nay chị về, nên tôi về từ trưa. (các cháu đi học đều về nấu cơm ăn chiều mới học tiếp), tôi tự thuê xích lô về đấy”. Tôi sợ quá bảo “lần sau me để con đón nhé, me tự đi thế lỡ làm sao”. Me cười gạt đi “có sao đâu mà, đi xích lô sướng ghê cơ, tôi suýt không nhận ra Cầu Giấy, bây giờ đổi khác nhiều quá”.
              Me tuổi cao lắm, nhưng da dẻ vẫn căng hồng. Mái tóc bạc trắng như cước, giọng nói của me còn sang sảng. Chỉ khi nào ốm và viêm thanh quản, khản giọng thì me mới nói khẽ. Gọi là ốm, chứ hầu như me không có bệnh, thi thoảng bị cảm tí chút, và nhức đau khớp gối lúc trở trời. Tôi hay mua những thứ me thích. Biết me thích na, lần nào vô Nam, ra sân bay thể nào tôi cũng mua một

khay na ngọt lịm mang về, dành riêng cho me. Biết me thích ăn thịt gà, tôi mua gà, mà là gà công nghiệp, cho mềm, và giá cũng mềm nữa nên mới mua thường xuyên. Tôi ngại các cháu ăn nhanh, nên cắt một đùi gà thật to phần riêng cho bà ăn thêm sau. Bà me thường sắn hai bên tay áo, lấy dao cắt mỏng từng lát thịt, rồi chấm muối tiêu hoặc nước mắm ăn ngon lành, kể cả khi đã móm rụng hết răng rồi. Hồi mới chuyển nhà, me còn sắn tay áo rửa bát nữa. Tôi cản thì me bảo rửa cho người nó hoạt động một tí. Bao giờ me cũng là người yêu lao động, chăm chỉ cần cù không ngại việc. Phẩm chất tuyệt vời đó vẫn là của me từ ngày xưa, rất xưa rồi. Có điều bây giờ me già quá mà cứ xăng xái thế thấy tồi tội.
                Mỗi lần me mệt, đau chân phải nằm nhiều, trước khi đi làm, tôi chuẩn bị sẵn các thứ như phích nước nóng, bình nước nguội, cốc, thìa, mấy lọ thuốc, bánh ga tô, trái cây…để me uống thuốc và có buồn có đói bụng thì ăn thêm, trưa tôi mới tranh thủ về một lát cơm nước cho me rồi lại đi ngay. Tôi đi về như con thoi, dọn dẹp lầm lũi, ít khi đấm bóp được cho me, trong khi tôi hơi bị đau đầu, là me đã xoa dầu lo lắng cho tôi rồi. Nghĩ lại, thấy mình còn vô tâm, chứ chẳng phải chỉ vì bận. Tôi cứ tự bằng lòng với mình là chuẩn bị đủ các thứ cho me, nhưng thực ra người già rất cần những lời tâm tình, an ủi động viên, những cử chỉ quan tâm săn sóc, những ánh mắt trìu mến, sót thương, mà tôi thì lại không mấy khi thể hiện. Tôi lao vào công việc ở cơ quan mê mải, hay ở lại làm tối, về khuya. Chủ nhật cũng vậy, rất ít khi thảnh thơi. Cơm nước tôi làm qua loa chứ không như ngày còn MQ. Suy cho cùng, nó khiến me tôi và các con tôi chịu thiệt thòi. Cũng may là me còn đọc được kinh kệ nhà Phật, đọc sách truyện chẳng cần đeo kính, hoặc chỉ đeo số 1 thôi, nên đỡ buồn hơn khi con cháu vắng nhà. Để me vui, cứ chủ nhật nào không phải đi làm, là tôi chở me trên xe máy DD đỏ đi chơi, đến chùa Quán Sứ, đến nhà cháu Hoa, hoặc đến các chị. Chở me thì không ngại lắm, nhưng ngại nhất là phải kèm thêm chiếc gậy. Kể cũng nguy hiểm, nhưng tôi ngỏ ý thuê xích lô (ngày ấy chưa nhiều taxi) là me không chịu, me chỉ thích tôi chở bằng xe máy cho mát, và ngắm đường phố đông vui.
              Ngày xưa me ít học, nhưng vì buôn bán giỏi nên tính toán thật nhanh, hiếm khi nhầm lẫn. Me già lắm rồi, mà có mấy chục triệu đồng gửi tiết kiệm, me tính lãi đâu ra đấy. Me thuộc truyện Kiều, thi thoảng lại ngâm nga. Me còn làm cả mấy câu thơ rất ngộ ghi vào chiếc ảnh chụp cụ bế chắt (cháu Phúc Hoàng con trai của Hoa, cháu ngoại tôi) rằng:
”Cụ cũng xinh mà chắt cũng xinh
Trông hai cụ cháu rất đa tình
Lớn lên cháu sẽ thành người hữu
Rụng để gia đình được hiển vinh…”
Đến chết cười vì cái lỗi chính tả “Rụng” của me tôi. Nhưng vậy mới nhớ lâu chứ. Rồi một hôm, me tôi bị cảm. tưởng là sơ sơ, ai dè thành ốm nặng. Mới hôm trước, me còn bảo tôi chở đến bệnh viện E thăm mẹ anh Nghiệp ốm, chuyện trò rôm rả, an ủi động viên bà bạn. Vậy mà hôm sau, trong lúc tôi đi làm vắng, me chống gậy đi chơi quanh xóm và tối về thì bị sốt. Me ho, đau ngực. Cũng chỉ nghĩ là cảm thông thường, me tôi uống chút thuốc cảm, rồi đánh gió, ăn cháo nóng, đủ kiểu giống mọi khi. Nhưng lần này thì khác, me không khỏi hẳn, cứ nhì nhằng và thấy mệt hơn trước, kể cả khi hết sốt. Tôi nói đưa me đi khám bệnh thì me nhất định không chịu. Tôi cũng không kiên quyết, chỉ quan tâm chăm sóc me nhiều hơn thôi. Đã từ lâu, tôi không để me ở riêng phòng trong nữa, sợ me buồn. Người già bao giờ cũng thích gần con cháu, thích đông vui. Tôi chuyển me ra ngay phòng khách, thông luôn với bếp, nên mấy mẹ con bà cháu ăn uống xem ti vi với nhau vui vẻ hơn. Và các con tôi có đi đi về về thì gặp bà luôn, cũng đỡ.
              Bây giờ me ốm rồi. Tôi ngủ ở tầng trên, nơi để bàn thờ MQ, nhưng không ngủ được. Chỉ thoáng nghe tiếng ho của me là tôi lại xuống, xoa nhẹ lên ngực cho me và nằm bên cạnh để me yên tâm. Me hỏi tôi sao biết me ho mà xuống, tôi bảo tôi vẫn thức thì me cảm động lắm, và một lúc sau dục tôi đi ngủ để mai đi làm chứ me không việc gì đâu. Lủng củng như thế cả đêm, cũng mệt lắm, nhưng tôi cảm thấy có cái gì không ổn. Tôi nói với me, mai thứ hai, con lên cơ quan rồi xin phép nghỉ, Thứ ba con đưa me đi khám bệnh ở phòng khám tư, cho thoải mái. Bác sĩ sẽ làm đủ các xét nghiệm cho me, me đừng ngại nhé. Me bằng lòng, không phản đối dữ như mấy ngày trước bảo đi bệnh viện nữa. Hôm ấy, me đi tiểu vào bô xong, me bảo để me tự xách ra toillet. Tôi ngăn, me yếu rồi, đừng cố thế, cứ để tôi dọn rửa không sao. Me bảo me thử thôi mà. Tôi dìu me và rõ ràng me không thể…Tôi hỏi me:
- Me ơi! bây giờ me có muốn gì không, me cứ nói, con sẽ cố gắng làm theo…
- Không, me chẳng có yêu cầu gì, không có ân hận gì. Me đã mãn nguyện tất cả. Chỉ có điều là me tiếc thôi, tiếc là chẳng còn khỏe nữa. Giá như me vẫn còn khỏe thì thích lắm, ở nhà này thật sướng, rộng rãi, mát mẻ. Me ở nhà và đến chiều con đi làm về các cháu đi học về, có phải vui không-Me tôi ngậm ngùi.
- Vâng. Nhưng thôi, me đừng nghĩ ngợi gì nữa, me đi khám bệnh rồi chữa sẽ khỏi thôi mà-Tôi an ủi.
- Ừ, là tiếc thế, tiếc lắm-Me tôi ngẩng nhìn quan sát lại ngôi nhà từ nhiều phía.
            Ngắm nhà xong, tôi đưa me về giường. Me có chuyện riêng muốn nói với tôi. Me trao một gói lủng củng đồ trang sức khác nhau me dành dụm cả đời, dặn tôi khi nào cháu Miên con trai em Vinh lấy vợ thì đưa cho nó và bảo là quà bà nội để phần cháu. Me đưa cho tôi toàn bộ số tiền me có (rút từ tiết kiệm) để tôi chi dùng về sau. Tôi biết đến lúc này me cảm thấy trong người bất ổn lắm rồi, tôi thấy thương me quá và cảm động bật khóc. Tôi hứa với me sẽ trao lại cho cháu quà của bà nội, nhưng còn tiền me đưa tôi, tôi không nhận một mình, tôi xin phép me sẽ chia đều cho mấy chị em, gọi là một chút kỉ niệm của me. Lâu nay chị em tôi làm gì cũng có nhau, từ việc góp tiền xây mồ mả ở quê, giỗ chạp các đấng sinh thành, đều làm chung cả mà. Me không bằng lòng, nhưng tôi vẫn làm vậy, và ngay từ hôm đó đã trao đổi với các chị, cùng chứng kiến bà gửi lại những gì cho cháu Miên mà tôi sẽ giữ đến ngày cháu lấy vợ, những gì đưa cho tôi để chị em thực hiện, chứ không phải đợi đến khi nói dại me quá cố mới đem chuyện ra mà nói. Tôi làm việc này thấy thật thanh thản trong lòng.
               Hôm sau, tôi lên cơ quan làm và định xin phép để mai nghỉ đưa me đi khám tư. Nhưng mọi sự xảy ra lại khác. Ở nhà, me tôi thấy khó chịu quá, có ý muốn đi bệnh viện ngay. Anh chị tôi lên thăm, bàn bạc và giao cho Tuấn, con trai tôi quyết định đưa bà me đi bệnh viện nào. Kết quả là cả nhà đưa me tôi đến Viện Lão khoa, rồi mới báo cho tôi đến thẳng đó. Trước khi nằm điều trị ở một phòng cụ thể, me tôi được đưa lên tầng 4 để khám bệnh, đo huyết áp. Vợ chồng cháu Hoa kịp đến, và con rể tôi-Quang Anh- đã cõng bà lên suốt mấy cầu thang bộ khiến bà rất cảm động. Nghe mọi người kể lại, tới khám mà me tôi vẫn còn nói được sang sảng, tự nhiên như ở nhà, rồi còn “chỉ đạo” các bác sĩ nữa, thật may các bác sĩ không chấp cụ già nên không giận. Rồi me tôi được chuyển vào nằm theo dõi tại một phòng riêng, rộng rãi, chỉ có một giường bệnh, còn lại là một vài bàn làm việc, khám xét gì ấy tôi không nhớ rõ. Đang nằm yên rồi, thì một bác sĩ trẻ mang hồ sơ vào phòng khám đo huyết áp cho me tôi. Me tôi lừ lừ nhìn và hỏi thẳng, “Này, cậu không phải là bác sĩ đúng không? Cậu là sinh viên thực tập? tôi vừa đo huyết áp trên tầng bốn rồi còn gì?”. Tôi hoảng quá, can me tôi, “Me ơi, me để bác sĩ khám bệnh cho nào…” và quay sang bác sĩ nói nhỏ “Tôi xin lỗi, bác sĩ bỏ quá cho. Mẹ tôi già rồi, lại đang bệnh, khó chịu nên cứ nói không phải…”. Nhưng bác sĩ đã kịp nói ngay với me tôi: “ Vâng, cháu chưa phải là bác sĩ, cháu đang thực tập. Nhưng nhiệm vụ của cháu là đo huyết áp cho bà, bà vui lòng vậy nhé.” Gớm thì ra me tôi ốm bệnh mà vẫn còn tinh quá đi mất, buồn cười mà cũng chịu cụ già! Đo xong, chưa được bao lâu, lại một bác sĩ khác xách cặp đi vào, vẫn đo huyết áp. Me tôi không tha: “Lại ông nữa à, một cậu sinh viên vừa đo huyết áp cho tôi rồi!” Lần này, thì tôi hoảng hơn: “ Thưa bác sĩ, mẹ tôi đã 94 tuổi, đang bệnh, mà ở nhà cụ quen chỉ đạo hò la con cháu rồi, nên đến đây nói năng tự nhiên quá, không phải phép, xin bác sĩ thông cảm cho ạ”. Chưa cần nghe tôi nói hết, bác sĩ đã nghiêm nét mặt lạnh lùng :” Cụ vào đây rồi thì cứ nằm yên để chúng tôi khám bệnh, trị bệnh. Và cụ phải làm theo yêu cầu của chúng tôi, có thế thôi. Cụ không được nói lằng nhằng gì hết.” Cứng quả có hơn, me tôi lặng im, nén chịu mà vẫn lộ vẻ bực tức. Khi bác sĩ ra khỏi phòng rồi, tôi mới tỉ tê khuyên giải me tôi mấy điều. Me tôi nghe ra và gật đầu rồi, nhưng còn vùng vằng: “Nằm ở đây, giường chật bỏ mẹ. Ở nhà giường to nằm sướng thế cơ mà. Biết thế chả đòi các anh chị đưa vào bệnh viện cho xong…”. Tôi buồn cười quá phải cố nhịn, “Me ơi thì giường bệnh viện chỉ có cỡ chung thôi chứ. Me chữa bệnh chóng khỏi rồi lại về nhà nằm giường rộng mà”.