Thứ Tư, 30 tháng 4, 2014
Thi hát ngộ ghê (cách đây 4 năm)
Như các bạn biết, từ lâu nay, mình đã chuẩn bị cho nó nhưng chuẩn bị cụ thể như thế nào chứ? Thoạt tiên, mình chọn bài hát trong phim “Vợ chồng A phủ”, nhưng rồi sau lại đổi sang “Mặt trời bé con” của nhạc sỹ Trần Tiến. Mình thử hát một cách tự nhiên, nghe thấy không hay, đi tìm trên mạng, nghe thử, thấy cũng không thích lắm, mà có vẻ giật giật…Mình biết, mình hát không đúng, phải theo họ là chuẩn hơn. Nhưng từ từ đã. Mình nghĩ, nếu chỉ đứng hát trơ trọi thì cũng đơn điệu quá, phải có động tác tay chân thế nào chứ. Thế là mình đứng trước gương, tay phải cầm cái lọ giả vờ làm Mic, tay trái,…thì hành động. Lúc thì tay trái vung lên giả vờ đang đánh đàn, lúc lại đặt lên ngực, lúc thì huơ tròn tròn như Mặt trời bé con…nghĩa là đủ kiểu. Nhưng thế quái nào, khi lồng động tác vào, mình lại hóa ra xúc động quá trớn, mình hát mà nước mắt lại cứ ròng ròng, đôi lúc còn nghẹn ngào nữa “từng đêm đứng quanh tôi những mặt trời bé con”…”em bé chờ vẫn chờ đợi dưới mưa….”. Hỏng hết cả, bài hát này cũng có phần xúc động nhưng như mình thì thái quá, không ai có thể chấp nhận được, thế là mình bắt đầu lên gân, nét mặt cứng cỏi lạnh lùng ra để đừng có nhè,…và vvv…Cho đến một ngày, có ông anh mình đến chơi, mình khoe đang tập hát để thi, mình hát và bảo anh nghe thử xem. Mình cũng biểu diễn động tác hẳn hoi. Anh bảo “cô hát cũng được đấy, nhưng nét mặt cô sao căng thẳng thế, cứ thoải mái đi!” Chả là anh không biết cái vụ mình giảm bớt xúc động…hì hì. Anh lại nhiệt tình” cô có muốn tôi quay camera để cô rút kinh nghiệm không và hôm nào hát tôi cũng quay cho để làm kỷ niệm” “Ôi thế thì còn gì bằng cảm ơn anh quá…” (lâu nay nhà mình có đám cưới con cái cũng hay nhờ anh quay camera mà). Vây là anh quay lần thứ nhất cho mình. Mình bớt căng thẳng, nhưng thấy mắt sao cứ chớp chớp liên hồi lúc nhìn lên quá thể, lúc lại nhìn ngang cố gắng. Mà mắt mình thì vốn đã dạng mắt toét rồi…Lần thứ hai, mình sửa, ngó ra cũng đỡ chút xíu, anh cũng công nhận mình có khá hơn…Thế rồi chiều 20/4, mình dẫn ông anh đến nơi thi để biết chỗ. Nhưng cũng chính vì lần tiền trạm này, mà mình biết được cuộc thi sẽ bắt đầu 22/4 chứ không phải 21/4. Thôi được, hoãn một ngày chả sao. Thế rồi sau đó về nhà mình hơi quay quay chóng mặt, mình uống thuốc luôn, hí hửng sẽ có ngày 21/ 4 tập luyện thêm. Nào ngờ 21/4, mình chóng mặt nặng hơn. Đêm 21/4 càng nặng. Sáng 22/4 gục hẳn. Mình gọi điện ban tổ chức, mình xin hoãn đến 23/4 hoặc 24/4, vì có những 3 buổi sáng thi sơ khảo. Hôm qua 23/4, bệnh càng nặng lên không có cơ may nào đi thi được. Vậy là trông chờ hôm nay 24/4 thôi. Nhưng đâu có đơn giản thể, ban tổ chức gọi về cho mình, có thi thì trong buổi sáng 23/4 thôi, tức là sáng qua đấy. Họ đã rút gọn lại và kết thúc vào 11g 30 không kéo sang sáng hôm nay nữa. Trời ơi có là đánh đố mình….
Hồ Minh QuangThứ Ba, 29 tháng 4, 2014
Thích cỏ dại
Chỉ ngày
một tháng tư nói dối thế thôi
Từ hôm sau ai dám ngăn quay trái đất Biển muôn đời sóng xô chán ngắt Trăng lặng thầm nhìn xuống buông lơi Núi cần gì chờ tim đập vỡ đôi Người ta mang đủ thứ ra băm nát Ánh bình minh cứ thả tình bát ngát Chẳng dám ôm vào lòng bỏng thêm ra Hôm nay đây Cỏ dại đến nhà Ngắm vườn nghèo ít hoa nhiều lá Hắn mon men đùa em thích quá Em thầm nói với anh...Cỏ dại đẹp, rất xanh! Anh đã về chưa trong giấc ngủ yên lành Thấy vợ mình cười tươi bên bình hoa Cỏ dại Giở trang nhật ký ra biết em là Cuội Chấp gì đâu em vẫn…an bình! Sắc sắc không không em là vợ chàng Đua theo anh vui cười không biết mệt Nhưng già quá tất thành lệt bệt Lởm khởm tí ti …nay hối lỗi muộn màng Thích Cỏ dại đẹp, xanh bên em, vợ chàng... Hồ Minh Quang |
Chủ Nhật, 27 tháng 4, 2014
Đậy lại
Tà dương ráng đỏ nắng chiều
Ngậm ngùi chẳng rạng được nhiều sắc hoa Non cao chi lắm kẻo mà Chân chùn chẳng biết đâu là xuống lên Ngẩn ngơ ngày hết lại đêm Vọng từ xưa cũ chày hiền Bom bo Một thời gió thoảng vu vơ Trái đào rơi giữa đợi chờ bâng khuâng Trăng trong lách đám mây tầng Thẹn soi rạo rực vườn xuân sương dày Suối reo cười giữa rừng cây Ngỡ ngàng khỏa tiếng dô hầy gọi tiên Bồi hồi tức cảnh Điện Biên "Nồi" thơ đậy lại ưu phiền nhờ "vung"....
23/4/2014
Hồ Minh Quang |
Ước
Ước gì be bé như con Để không buồn bã héo hon mệt nhoài Ước gì biến thành chúng mày Để trong đôi mắt suốt ngày cười thôi Ước gì là áng mây trôi Chở theo hết những xa xôi giận hờn Ước gì thành cánh chuồn chuồn Về thăm suối cũ lượn vòng về đâu Ước gì quên mọi lo âu
Không còn vơ vẩn thơ sầu quẩn
quanh...
27/4/2014
Hồ Minh Quang |
Thứ Bảy, 26 tháng 4, 2014
Dại
Mặc cho mưa nắng dãi dầu
Vẫn xanh xanh mãi một mầu nõn xanh
Ước chi cỏ dại đâm cành
Như cây cổ thụ bóng lành chở che
Hoa tàn thiếu nắng bung xòe
Phép thần thành nụ sang hè còn tươi Hằng Nga giáng thế nàng cười Cuội ta chắc mẩm tóc người còn xanh... 27/4/2014 Hồ Minh Quang
**********
|
Hồn lạc Phách xiêu
"Thư tiên" qua mạng gửi về em Nghe xốn xang tim bớt nỗi niềm Đàn dạo phập phừng thôi lặng ngắt Ca ngân nheo nhẻo hết quàng xiên Lơ mơ hồn lạc lòng chao đảo Phớ lớ phách xiêu dạ ngó nghiêng Đáp lại mấy dòng thơ mới-cũ Mong đời rộng lượng quí "người tiên"(!) 1/4/2014 Hồ Minh Quang |
Thứ Sáu, 25 tháng 4, 2014
Bà nội (lời bài hát)
Bố ơi bố ơi
Ai sinh ra bố?
Con hãy nhớ Bà nội sinh ra bố, hê hê...
Bà nội sinh ra bố, he he...
Bà nội nằm bên nghe Bà nội nhìn con say mê Bà nội cười hiền ghê...
A a a con mong hè về
Bà nội dắt con đi bơi, bố nhé
Bà nội đưa con đi chơi, bố ơi Bà nội kể chuyện-bà tiên tuyệt vời Tiên ở trên trời Xanh cao và xa tít tắp Tiên quí con, con ngoan giỏi lắm Con múa hát, kìa Tiên đang ngắm
Giấc mơ nồng
Con nằm trong lòng Bà nội con yêu Nhìn bà tiên con bỗng khẽ kêu Con cũng yêu bà tiên thật nhiều
Bà nội giống bà tiên thật
nhiều.
25/4/2014 Hồ Minh Quang
|
Thức tỉnh
Kính tặng các thày giáo giảng dạy lớp bồi dưỡng
sáng tác VHNT khóa III Trung tâm Văn hóa Thành phố Hà Nội
"Nhất tự vi sư bán tự vi
sư"
Huống chi thày dạy em nhiều thứ Và thắp bừng cháy lên ngọn lửa Đam mê văn thơ như chưa bao giờ thế trong đời.
Em chỉ là dân "ngoại đạo"
thày ơi
Biết khiêm nhường tài mình hèn mọn Mà đôi khi liều âm thầm cao giọng Tự nhủ "văn thơ em đâu đến nỗi nào"...
Tới hôm nay mới biết sóng gầm
gào
Từ sâu xa nổi chìm lời biển gọi "Ta đã nhấn chìm cuốn đi vồi vội Mấy trăm bài thơ dăm truyện của ngươi đi tận phương nào Sáo rỗng cũ mèm âm điệu khi thê lương lúc ồn ào Dù luyến tiếc nhưng hãy mau thức tỉnh!" ....
Em sẽ là dạ tràng se vần thơ,
đoạn văn từng mảnh
Hi vọng biển cuốn rồi sóng lại trào dâng Dạt dăm ba cái vu vơ ... vào...hôn bờ cát lâng lâng Và lặng lẽ làm mong manh hạt bụi Cho êm chân ai dạo bước ngắm trăng khơi gợi Nuôi dưỡng tình yêu cuộc sống trên đời.
Xin cảm ơn các thày, em viết
vội mấy lời...
Hà Nội 3/2014 Bùi Thị Kim Thư
|
Nao núng
Thơ lòng thầm gửi hương yêu
Vương trong lá chữ liêu xiêu ven đồi Lục bình tím đã trao người
Làm sao dạt tự biển đời vào ao
Vui buồn một chút chênh chao
Thả trong lục bát ồn ào mấy khi Thẳm sâu những nỗi mê si Biến trong thành đục sắc gì dao cau Tình người giữ đượm trong nhau Rung theo tiếng sáo gian lao đã từng "Nồi" thơ đậy lại nhờ "vung" Trong mơ hoa lại nở rừng Điện Biên.
Thơ ai tuôn chảy triền miên
Khiến em nao núng bút liền đảo theo Hiềm vì câu chữ cong queo Tìm đâu kiên nhẫn để liều một phen Học thầy thúc tứ trồi lên
Rồi ra ngố sẽ hóa tiên bất ngờ...
24/4/2014 Hồ Minh Quang |
Thứ Năm, 24 tháng 4, 2014
Vẩn vơ
Đàn buông mấy khúc vẩn vơ
Bổng trầm nhịp lỡ thẫn thờ vào ra Hương tình ngỡ lốc cuốn xa Nào hay vương vít nhụy hoa rối bời Bật cười pháo mới lên đồi Mà sao sim đã tím trời vây quanh Mộng mơ nụ nở đầu cành Không ong vẫn kết trái lành ngọt thơm Gửi vào thơ tỷ nguồn cơn Cho đêm bớt thức dỗi hờn nhanh qua Sáo ơi hãy vọng ngân nga Cho em hát giữa chiều tà buồn tênh Để thuyền thơ mãi lênh đênh Nhưng đang chở nặng nỗi niềm nhớ thương.
24/4/2014
Hồ Minh Quang
|
Thứ Hai, 21 tháng 4, 2014
Chùy
Ho liên miên vẫn rong
chơi
Lễ hội Kinh Bắc nên
sơi mấy chùy
Chùy một rên sốt li bì
Chùy hai thao thức tì
tì năm canh
Chùy ba mũi mắt xổ
quanh
Chùy tư vào blog cóc
đành nhảy lên
Khụ khù chẳng thể đảo
điên
Cũng may chưa kịp lên
tiên theo người...
12/4/2014
Hồ Minh Quang
Một nửa
Chẳng có gì khiến trái tim tội nghiệp
Dẫu chỉ còn có một nửa thôi
Một nửa lặng yên sống gấp với đời
Một nửa ồn ào thong thả tìm quá khứ...
Dẫu chỉ còn có một nửa thôi
Một nửa lặng yên sống gấp với đời
Một nửa ồn ào thong thả tìm quá khứ...
20/4/2014
Hồ Minh Quang
Hồ Minh Quang
Nắng tháng tư
Tháng
tư về nắng mỏng mảnh giữa mưa
Lá
nhẹ rơi nghe chăng khe khẽ
Tiếng
tơ lòng rơi trong thơ lặng lẽ
Gửi
chút nhớ thương trong nắng giao mùa...
Tháng
tư về nắng chẳng tràn trề
Nắng
cuối Xuân níu ngày Xuân sắp cũ
Quất
chín rơi hoa thẹn thùng lại nở
Thơm
giấc mơ lành thấp thoáng hình xưa.
21/4/2014
Hồ
Minh Quang
Thứ Bảy, 19 tháng 4, 2014
Thời sinh viên sơ tán (hè 1966)
Hai mái nhà tranh bên cạnh đồi
Nghiêng mình tắm ánh nắng xuân tươi Lùm cây trước cửa khoe màu biếc Xui đóa hoa mua mỉm miệng cười
Suối lượn quanh nhà reo róc rách
Mây trời soi bóng nước hồ bơi Xa nhà yêu mến nơi sơ tán Càng thấy yêu thêm mảnh khối đời… Hồ Minh Quang Nắm bột mỳ nào đen xám thay Luộc lên chấm muối gặm loay hoay Canh rau lõng bõng dăm ba cọng Húp húp chan chan thế vẫn may Một chú vịt thả trong chảo quay Băm băm chặt chặt đến là hay Xu hào cắt gọt vừa bốn củ Múc vội chia vừa trăm xuất đây… Bùi Thị Kim Thư |
Vẫn
Một mai lỡ
bước nàng xa
Hôm nay nàng vẫn ru ca bên người
Nắng mưa là chuyện của trời
Nhẩn nha thơ vẫn ngàn lời yêu thương...
Đi tìm ánh mắt nhòa sương
Gửi câu nhung nhớ sầu vương cõi trần
Mãi còn ngơ ngẩn mơ màng
Xuân nồng lẩn giữa mênh mang nắng chiều...
19/4/2014
Hồ Minh Quang
Thứ Sáu, 18 tháng 4, 2014
Lại ốm
Lăn lăn lóc lóc mấy tuần rồi
Buồn tỉnh buồn tình chán quá thôi
Chân lạnh tay run lòng bất ổn
Nóng đầu mũi nghẹt ruột quằn sôi
Buồn tỉnh buồn tình chán quá thôi
Chân lạnh tay run lòng bất ổn
Nóng đầu mũi nghẹt ruột quằn sôi
Miếng ăn mằn mặn dần nhai chậm
Thức uống nhạt phèo chẳng
nuốt trôi
Thơ phú ngại ngần đành bỏ dở
Góc nhà lặng hẳn tiếng đàn
tôi...
15/4/2014
Hồ Minh QuangMột số cảm nhận về tập thơ "Đáy mắt" của Nhà thơ Nguyễn Minh Thuộc
(trình bày trong buổi tọa đàm
về tập thơ này tại Công ty Văn hóa Đất Việt)
Cảm nhận ban đầu khi
mới đọc cả 47 bài trong tập thơ, tôi không thích, vì thơ cụt lủn, khô khốc mặc
dầu một số bài thơ có ý nghĩa sâu sắc. Nhưng hiểu rằng phê phán tác phẩm bằng
cảm tính thì dễ, còn tìm để hiểu được cái hay thì khó, nên tôi đọc nghiêm túc và
trải qua những nhận thức và xúc cảm như sau:
1.Đối chiếu với những tiêu chuẩn bài thơ hay thu nhận qua lời giảng của các thầy:
Thơ nói lên tâm
tình, là tiếng lòng của nhà thơ thông qua những hình ảnh, có vần có nhịp điệu
tiết tấu. Nó lay động trái tim của độc giả, không phải bằng cái gì thật cụ thể
mà là mang lại chút gì đó khiến người đọc phải trăn trở, hoặc có cái gì đó nhớ mong, những hoài niệm, khát khao về tình
yêu và cuộc sống tốt đẹp trên cõi đời này, khát vọng được giao hòa trong cái
tình người thật mênh mông cao cả...Để xem thơ
Đáy mắt có phải là thơ hay không, tôi
đã thử trả lời các câu hỏi sau đây:
a. Có tứ mới, tứ hay
không? có hàm ý triết lý về nhân sinh về xã hội không? Có, tất cả các bài thơ
trong tập thơ của anh Minh Thuộc đều có tứ hay, sâu sắc. Tác giả rất chú ý sử
dụng nghệ thuật ẩn dụ.
b. Truyền được xúc
cảm, tác động lên cuộc sống, suy nghĩ của người đọc không? Có, tất cả 47 bài đều
làm được điều đó.
c. Có cấu tứ đẹp
(theo các thể loại thơ, lục bát, đường thi...với việc sử dụng ngôn từ chọn lọc,
mang tính thẩm mỹ) không? Không
d. Có hình ảnh không? Có, nhưng chỉ vừa phải. Có giai điệu âm nhạc không? hầu như không, hoặc một số ít có thì bình thường, không hay. Người ta thường ca ngợi "Thi trung hữu hoạ, thi trung hữu nhạc" - "Trong thơ có hoạ, trong thơ có nhạc". Ở thơ Đáy mắt dường như không có nhạc, họa.
d. Có hình ảnh không? Có, nhưng chỉ vừa phải. Có giai điệu âm nhạc không? hầu như không, hoặc một số ít có thì bình thường, không hay. Người ta thường ca ngợi "Thi trung hữu hoạ, thi trung hữu nhạc" - "Trong thơ có hoạ, trong thơ có nhạc". Ở thơ Đáy mắt dường như không có nhạc, họa.
2. Cảm nhận cụ thể một số bài thơ:
a. Tôi thích những
bài thơ sau (chỉ là ví dụ, không có nghĩa chỉ thích những bài này):
+ Nhộng
trang 61 Bị luộc/Lột trần/Vẫn nhả tơ:
khái quát thân phận và thái độ sống tích cực của người quân tử hay nói chung - của
con người chân chính. Tuy nhiên, chi li ra thì từ ngữ có thể chưa thật chính
xác, hoặc phải hiểu theo nghĩa thoáng hơn. Con nhộng bị luộc lên có còn nhả tơ
đâu mà là người ta rút sợi tơ từ nó (ươm tơ). Nhả tơ ở cung đoạn trước đó cơ ạ
(con tằm nó nhả ra tơ). Nên chăng thay lại là Bị luộc/Lột trần/Vẫn vương tơ
+ Hiện
tượng trang 49 Dòng nước xoáy/Gỗ
to không nuốt nổi. Từ hiện tượng thực tế, đọc bài thơ này ta có thể liên
tưởng theo hai tình huống:
Vâng thứ nhất, đại trượng phu, người có bản lĩnh thì không dễ gì bị xoáy vào vòng xoáy (sa ngã) của cuộc đời, giữ được cho mình phẩm hạnh trong bất cứ hoàn cảnh nào.
Vâng thứ nhất, đại trượng phu, người có bản lĩnh thì không dễ gì bị xoáy vào vòng xoáy (sa ngã) của cuộc đời, giữ được cho mình phẩm hạnh trong bất cứ hoàn cảnh nào.
Thứ hai, nếu vòng
xoáy tượng trưng cho sự cao cả mà gỗ to hàm ý là kẻ tiểu nhân, là kẻ ác...thì
vòng xoáy của chính nghĩa chưa đủ nuốt nổi hắn. Phải chăng lúc này phải chờ đợi
... ví như tại ngã ba sông ẩn sâu dưới
lòng nước, phải có một miệng hang nào đó ngày đêm hút
nước rất mạnh, tạo nên dòng nước xoáy dữ dội hơn
vâng hay cách mạng đủ chín mùi mới mong quật ngã kẻ thù.
+ Vịt trang
31: Một con ran ran/Cả đàn cạc cạc: Đọc
xong tôi thuộc ngay. Nó lập tức thường trú trong tiềm thức, nhắc nhở mình cần tránh
thói xu nịnh vào hùa a dua. Nhưng cũng nói vui mà là nói thật, đôi khi ta lại
cần cái "ran ran" của một ai đó để ta sẵn sàng "cạc cạc" vì
một điều tốt đẹp cần phải hưởng ứng, ủng hộ. Nghĩa là có hai mặt của cùng một
vấn đề.
+Nhân
quan trang 79: Mắt mở mà chưa mở
mắt Từ hiện tượng gắng nhìn ra cái bản chất sâu xa. Nhìn thấy mà thực là không
thấy bởi người ta thường phán đoán bề ngoài hơn là thực chất. Điều này đúng cho
ngay cái việc tôi đọc thơ Đáy mắt vậy.
+Những
ngôi đền trang 101: Bài này tôi rất thích. Nó lại đúng là bài thơ duy
nhất còn mang dáng dấp "thơ tự do kiểu truyền thống", nghĩa là có vần
có điệu, có tứ hay, gây xúc động về lòng dân đối với Võ Đại tướng.
+ Khi đọc bài Mộ liệt
sĩ trang 13: Cùng gương mặt/Hình
chữ nhật/Ngôi sao đều một hướng, thoạt đầu tôi nhớ ngay đến bài thơ lục bát
"Nghĩa trang Trường Sơn" của bạn thơ Hoàng Thị Ngọc Hồi
Nắng chiều bỏng rát Trường Sơn
Nghĩa trang trùng điệp trắng non sao vàng
Các anh ơi vẫn hàng hàng
Chưa về với mẹ nhỡ nhàng nằm đây...
tôi thấy thơ truyền thống này gây xúc động hơn. Nhưng đọc đi đọc lại bài của nhà thơ Minh Thuộc, tôi có xúc cảm theo kiểu khác. Bài thơ có 11 từ mộc mạc thôi nhưng ám ảnh, khắc họa thật rõ nét về Mộ liệt sỹ, và trước mắt ta hiện lên toàn cảnh các dãy mộ liệt sĩ giống nhau xếp hàng hàng lớp lớp tại các nghĩa trang trên toàn quốc, vâng, các dãy mộ ấy đông đảo quá, (theo số liệu đăng trên trang điện tử CP.vn thì đã qui tập 939462 hài cốt liệt sĩ tại 3077 nghĩa trang trên toàn quốc, và còn thiếu khoảng 200000 nữa). Từ đó cảm nhận rõ hơn cái mất mát, mất mát nhiều quá, đau sót, đau sót quá từ chiến tranh, và họ đấy, các chiến sĩ đã nằm xuống nhưng hình như họ vẫn còn đó, vẫn cùng đội trên đầu ngôi sao quay về cùng một hướng, như vẫn đứng trong đội ngũ điệp trùng nhắc nhở ta hãy sống cho xứng đáng, hãy uống nước nhớ nguồn.
Nắng chiều bỏng rát Trường Sơn
Nghĩa trang trùng điệp trắng non sao vàng
Các anh ơi vẫn hàng hàng
Chưa về với mẹ nhỡ nhàng nằm đây...
tôi thấy thơ truyền thống này gây xúc động hơn. Nhưng đọc đi đọc lại bài của nhà thơ Minh Thuộc, tôi có xúc cảm theo kiểu khác. Bài thơ có 11 từ mộc mạc thôi nhưng ám ảnh, khắc họa thật rõ nét về Mộ liệt sỹ, và trước mắt ta hiện lên toàn cảnh các dãy mộ liệt sĩ giống nhau xếp hàng hàng lớp lớp tại các nghĩa trang trên toàn quốc, vâng, các dãy mộ ấy đông đảo quá, (theo số liệu đăng trên trang điện tử CP.vn thì đã qui tập 939462 hài cốt liệt sĩ tại 3077 nghĩa trang trên toàn quốc, và còn thiếu khoảng 200000 nữa). Từ đó cảm nhận rõ hơn cái mất mát, mất mát nhiều quá, đau sót, đau sót quá từ chiến tranh, và họ đấy, các chiến sĩ đã nằm xuống nhưng hình như họ vẫn còn đó, vẫn cùng đội trên đầu ngôi sao quay về cùng một hướng, như vẫn đứng trong đội ngũ điệp trùng nhắc nhở ta hãy sống cho xứng đáng, hãy uống nước nhớ nguồn.
+ Hai
đầu trang 71 Cầu/Không thể một
đầu: Đã nói đến CẦU thì phải có cả hai đầu, hai phía, không thể chỉ một. Đó
là sự bình đẳng trong các mối quan hệ, từ tình yêu nam nữ (không thể chỉ mình chàng
chạy theo nàng như theo một cái bóng.
Bày tỏ tình cảm có thể đàn ông chủ động, nhưng cốt yếu hai người cùng phải có
nhu cầu yêu thương, đều cần đến nhau) cho tới bè bạn, sếp với nhân viên, chính
phủ với dân...hai bên đều phải có yêu cầu lẫn nhau, đều cần đến nhau, có trách
nhiệm, quan tâm đến nhau...
b. Thắc mắc
Bài Cá quả trang 53: Nhảy lên bờ/Kiến đốt/Lao xuống nước chia mồi. Nghĩa đen là con cá mẹ chịu đau giả chết lên bờ để đàn kiến bu vào đốt, sau đó nhảy xuống tạo mồi kiến nổi lềnh bềnh giúp đàn cá con có mồi ăn. (theo một câu chuyện kể cho bé nghe "Con cá thông minh" đăng trong maxreading.com/sach-hay/chuyen.../con-ca-thong-minh-13959.html ). Tôi đã đọc truyện nên mới rõ ngọn ngành thế, chứ chỉ đọc bài thơ thì chưa chắc thấu hiểu ý tứ của nó.Thế ở đây có phải tác giả đã dùng ý này để gói vào trong mấy từ vắn tắt nhằm hàm ý ca ngợi sự thông minh và đức hi sinh của cha mẹ đối với con cái nói riêng và suy rộng ra với quan hệ khác không? Như thế thì ta sẽ đánh giá thế nào về "tư cách" của bài thơ "Cá quả"? Nhưng nếu có sự trùng lặp ngẫu nhiên thì tôi thành thực xin lỗi tác giả, tôi hơi nặng lời.
Bài Cá quả trang 53: Nhảy lên bờ/Kiến đốt/Lao xuống nước chia mồi. Nghĩa đen là con cá mẹ chịu đau giả chết lên bờ để đàn kiến bu vào đốt, sau đó nhảy xuống tạo mồi kiến nổi lềnh bềnh giúp đàn cá con có mồi ăn. (theo một câu chuyện kể cho bé nghe "Con cá thông minh" đăng trong maxreading.com/sach-hay/chuyen.../con-ca-thong-minh-13959.html ). Tôi đã đọc truyện nên mới rõ ngọn ngành thế, chứ chỉ đọc bài thơ thì chưa chắc thấu hiểu ý tứ của nó.Thế ở đây có phải tác giả đã dùng ý này để gói vào trong mấy từ vắn tắt nhằm hàm ý ca ngợi sự thông minh và đức hi sinh của cha mẹ đối với con cái nói riêng và suy rộng ra với quan hệ khác không? Như thế thì ta sẽ đánh giá thế nào về "tư cách" của bài thơ "Cá quả"? Nhưng nếu có sự trùng lặp ngẫu nhiên thì tôi thành thực xin lỗi tác giả, tôi hơi nặng lời.
3. Liên tưởng
đến quyển sưu tầm lời hay ý đẹp, ca dao tục ngữ dân gian. Trong sách đó cũng có
một số câu trùng lắp ý với một vài bài thơ trong Đáy mắt. Có lần, một cô bạn thơ hỏi tôi: "Chị ơi, em nghĩ ra
những câu có tính chất triết lý, nhắc nhở bản thân em, và chắc cũng có ích cho
người khác. Nhưng em không biết sẽ đặt đầu đề cho chúng như thế nào, và gọi là
gì, chúng lại không phải là những bài thơ...". Tôi đã trả lời: "Chị
không rõ lắm, nhưng theo chị hiểu, trong dân gian có nhiều câu ca dao tục ngữ
truyền từ đời này sang đời khác. Cũng lại có những câu danh ngôn của các bậc
tiến bối, kể cả của người nước ngoài. Người ta đã từng tập hợp chọn lọc đưa in trên
lịch, in thành sách. Nếu em thích thì em có thể cứ đọc lên trình bày cho bạn bè
nghe khi sinh hoạt thơ ở Câu lạc bộ ấy, hoặc đưa in ở báo, ở tạp chí nào đó.
Biết đâu sau này, những câu triết lý của em lại chẳng được đưa vào sách và
người ta sẽ giới thiệu đó là của tác giả Minh Hằng".
Nay đọc thơ của nhà
thơ Minh Thuộc, tôi trộm nghĩ cô bạn tôi hoàn toàn có thể cho ra đời một tác
phẩm thơ tương tự. Đương nhiên tôi không có ý so sánh thơ của cô ấy và của nhà
thơ, cũng chưa dám bình luận hay dở gì cả.
Thiết nghĩ nếu những
bài thơ trong "Đáy mắt" chẳng hạn được xếp vào trong quyển sách kể
trên thì chưa chắc được người đọc chú ý (vì quyển sách in nhiều câu quá, từ
nhiều nguồn, sắp xếp lẫn lộn). Nhưng đặt trong bối cảnh là in riêng tập thơ dạng
mới thế này thì có thể xảy ra hai khả năng: một là đâu đó có thể bị phản ứng vì
sự thô ráp quá kiệm lời của thơ, khiến hạn chế số lượng độc giả. Hai là (chẳng
hạn như tôi), càng đọc càng ngẫm nghĩ thì tôi càng thích và nhớ lâu, rồi từ từ
cũng chẳng có nhu cầu phải đèm đẹp, mượt mà gì nữa, mà thơ vẫn cứ ám ảnh, đến
mức có đêm thức trắng luôn chỉ để đọc và ngẫm nghĩ....
4. Đánh giá lại một cách tổng quan
a. Ưu điểm
Thơ "Đáy
mắt" dễ nhớ vì nó cực ngắn (dài mà hay thì biết là hay chứ cũng không nhớ
được). Các bài thơ đã tác động sâu sắc đến nghĩ suy của người đọc mặc dù có thể
ý thơ vẫn là điều mà nhiều người đã biết. Thơ thường để ngỏ tùy người đọc hiểu
thế nào là tùy họ, theo cách nghĩ khác nhau. Thực ra điều này cũng có trong thơ
truyền thống, "ý tại ngôn ngoại", có điều thơ truyền thống lay động
tâm hồn độc giả một cách có nghệ thuật còn thơ trong "Đáy mắt" thì độc
giả phải chìm ngập vào suy tư logic và tự cảm nhận, tự rung động bởi những ý
nghĩa (tứ) sâu sắc của bài thơ.
Càng đọc kĩ, đọc
nhiều lần tập thơ này, tôi có cảm giác bớt
khó chịu, bớt chê bai, và chuyển dần sang thích thú hơn, nhưng chưa phải thích
hẳn. Lí do chính là ở chỗ
b. Nhược điểm:
Cái đẹp về hình thức
của lời thơ thì quá hạn chế (hình ảnh, âm điệu, sự mượt mà của từ ngữ, của cả
câu...).
Tôi băn khoăn tự
hỏi: Nếu coi thơ này là hay, là sâu sắc, là tuyệt mỹ,...thì có phải xem lại
"lí thuyết" nhận biết thơ hay không?
Nhưng tôi cũng lại
thừ người ra khi đọc được những dòng sau đây của nhà thơ Trần Nhuận Minh...tôi
xin phép đọc lại để quí vị nghe cùng:
Khi
còn sinh thời, nhà thơ Xuân Diệu hay dùng ba chữ rất đáng nhớ là "vặt lông
vịt". Theo Xuân Diệu, con vịt béo hay gầy không phải ở bộ lông. Tìm thơ là
tìm ở thịt con vịt chứ không phải ở bộ lông. Thịt con vịt theo Xuân Diệu là
thực tế, là đời sống trong thơ, với tiêu chuẩn chân chân chân, thật thật thật. Còn
khái niệm "bộ lông vịt" mà Xuân Diệu nói, đó chính là ngôn
ngữ, hình ảnh, tiết tấu, dù 3 thứ đó ở trong thơ đều vô cùng quan trọng. Xuân
Diệu lấy ví dụ khi dịch thơ ra tiếng nước ngoài, "bộ lông vịt" kia bị
vặt đi, chỉ còn thịt là cái tứ, cái chất sống. Tôi nghĩ là ông có lý. Ví dụ như
bài thơ bốn câu của Trần Đăng Khoa, bài Đất:
Đất muốn nói điều chi thế
Mà không nói được với người
Mà rạo rực trong quả ngọt
Mà rưng rưng màu lá tươi…
Nhà thơ Nga Gogol đã dịch ra tiếng Nga, xuất bản tại Nga. Hào Minh đã dịch thẳng từ tiếng Nga trở về tiếng Việt, bài thơ thứ 2 này như sau, Đất:
Lời của đất ngắn gọn
Thay cho lời, chỉ có
Hoa tươi
Quả ngọt.
Vậy lao động thơ, tâm đắc chữ... vân vân..., trong những rạo rực, rưng rưng… rồi đến cái tiết tấu của câu thơ lục ngôn, đều đã bay tiệt, chỉ còn lại cái tứ, cái ý tưởng. Cái đó mới là cái cốt tuỷ của thơ, cái bản quyền của thơ, cái nội sinh của thơ mà thôi.
Đất muốn nói điều chi thế
Mà không nói được với người
Mà rạo rực trong quả ngọt
Mà rưng rưng màu lá tươi…
Nhà thơ Nga Gogol đã dịch ra tiếng Nga, xuất bản tại Nga. Hào Minh đã dịch thẳng từ tiếng Nga trở về tiếng Việt, bài thơ thứ 2 này như sau, Đất:
Lời của đất ngắn gọn
Thay cho lời, chỉ có
Hoa tươi
Quả ngọt.
Vậy lao động thơ, tâm đắc chữ... vân vân..., trong những rạo rực, rưng rưng… rồi đến cái tiết tấu của câu thơ lục ngôn, đều đã bay tiệt, chỉ còn lại cái tứ, cái ý tưởng. Cái đó mới là cái cốt tuỷ của thơ, cái bản quyền của thơ, cái nội sinh của thơ mà thôi.
Thơ
là sự tương ứng giữa ý và lời. Lời và ý song song nhau, lời hết ý cũng hết là
thơ trung bình. Lời hết mà ý vẫn còn, các cụ xưa gọi là dư ba, ý tràn ra cả
ngoài lời là thơ hay, Ý đã hết rồi mà lời vẫn còn là thơ dở. Còn thơ rất hay là
bất cứ lúc nào, ở độ tuổi nào, trong hoàn cảnh nào, đọc cũng thấy thấm, và càng
ngẫm nghĩ, càng thấy có một điều gì đó còn ở phía trước...
Thơ
thể hiện tư tưởng vút lên từ cuộc đời bình thường là thơ hay (Nhà thơ Vũ Quần
Phương)
Và sau khi thừ người
ra về những điều trên, tôi ngậm ngùi tự hỏi: Mình có khe khắt với thơ "Đáy
mắt" không đấy, hay là mình chưa thật hiểu về cái hay cái mới của loại "thơ
nén lời" này, hay là ....
Thôi thì kiểu gì tôi
cũng đã bộc bạch hết, tôi nghĩ sao nói vậy, rất trung thực không khen lấy được,
cũng không chê lấy được. Nhưng dù sao vì hiểu biết trình độ còn hạn chế, nên
mong được tác giả và các nhà văn, nhà thơ thông cảm. Xin cảm ơn nhà thơ
Nguyễn Minh Thuộc. Xin cảm ơn sự lắng nghe của quí vị.
Hà Nội 30/3/2014
Bùi Thị Kim Thư
Bùi Thị Kim Thư
Học viên khóa 3
Thứ Năm, 17 tháng 4, 2014
Ngu ngơ
Quí nhau nên tưởng "còn
duyên"
Dù xa cách vẫn chung miền tiếng thơ
Đi tìm người ở trong mơ
Thấy mình trẻ lại thấy xưa não nề
Ngượng ngùng nhưng chẳng phiền nề
"Lục trên bát dưới" vụng về trao nhau
Bùi ngùi tóc đã đổi mầu
Nhâm tình cũ biết gượng sầu vì ai
Ngày thì ngắn đêm thì dài
Tứ ơi có đọng u hoài tình thơ
Bần thần một thoáng mộng mơ
Làm sao sóng cuốn được thơ hỡi mình
Ngân nga sáo trở bình minh
Gọi trong vi vút chữ tình ngu ngơ
Lời thề chẳng thể làm ngơ
Đợi chờ khuất bóng xa mờ hoàng hôn...
17/4/2014
Hồ Minh Quang
Thứ Ba, 15 tháng 4, 2014
Tâm sự Yên Phong
Anh ơi hãy về lại Yên phong an
bình
Thả hồn thơ trong âm vang
nguồn cội
Ngắm phố thị đông vui bên em bước vội
Ngắm phố thị đông vui bên em bước vội
Có rưng rưng nhớ làng nhỏ ngày
xưa
Quê hương mình cái nôi của người Việt cổ ầu ơ
Cũng là nôi của ngàn câu quan họ
Quê hương mình cái nôi của người Việt cổ ầu ơ
Cũng là nôi của ngàn câu quan họ
Đằm thắm nghĩa tình quên đời
gian khó
Ru ta lớn để thành người
Cứ mỗi độ xuân về trong vắt tiếng cười
Giữa rộn ràng lễ hội
Anh có ngẩn ngơ ngóng trông vời vợi
Cứ mỗi độ xuân về trong vắt tiếng cười
Giữa rộn ràng lễ hội
Anh có ngẩn ngơ ngóng trông vời vợi
Tìm dáng ai ... tựa mạn
thuyền xưa
Về đi anh đình Diềm
Về đi anh đình Diềm
bên núi Quả Cảm và Sông Cầu
nước chảy lơ thơ
Sơn thủy hữu tình đến lạ
Giếng ngọc đôi cá chép thần thu đông xuân hạ
Sơn thủy hữu tình đến lạ
Giếng ngọc đôi cá chép thần thu đông xuân hạ
Trên trăm năm rồi không bỏ
chốn này đi
Hãy về chùa Mẫn Xá Văn Môn lạy đức Phật từ bi
Hãy về chùa Mẫn Xá Văn Môn lạy đức Phật từ bi
Cứu khổ nạn, độ chúng sinh
thoát vòng bão lũ
Phòng tuyến sông Như Nguyệt hào
hùng chiến lũy
Nhà Lý quật cường chống Tống hung hăng
Nhà Lý quật cường chống Tống hung hăng
Hồn núi sông tụ lại tự ngàn
năm
Vang dội chiến công chói lòa lịch
sử...
Anh hãy lắng nghe em trải lòng tâm sự
Đừng quên nàng thơ Thông reo bay bổng tháp tùng
Em biết rồi trong sâu thẳm tận cùng
Tháng năm anh xa quê cội nguồn đã thành điểm tựa
Hôm nay mình líu lo quên tuổi già
Anh hãy lắng nghe em trải lòng tâm sự
Đừng quên nàng thơ Thông reo bay bổng tháp tùng
Em biết rồi trong sâu thẳm tận cùng
Tháng năm anh xa quê cội nguồn đã thành điểm tựa
Hôm nay mình líu lo quên tuổi già
tạm quên chồng quên vợ
Gửi cho nhau đôi nét chữ vội vàng
Trao nồng ấm dịu dàng
Qua giọng thơ ngâm đang kết vần sinh tứ
Để mai xa rồi mãi nhớ
Yên Phong thắm tình lưu vọng hồn thơ
Mình bên nhau diệu kỳ, giấc mơ...
Gửi cho nhau đôi nét chữ vội vàng
Trao nồng ấm dịu dàng
Qua giọng thơ ngâm đang kết vần sinh tứ
Để mai xa rồi mãi nhớ
Yên Phong thắm tình lưu vọng hồn thơ
Mình bên nhau diệu kỳ, giấc mơ...
9/4/2014 (về dự lễ
hội Yên Phong Bắc Ninh)
Hồ Minh Quang
Hồ Minh Quang
Chủ Nhật, 13 tháng 4, 2014
Mông lung
Thơ ơi sao cứ la đà
Say nôn nao một chiều tà mông lung
Nhạc ơi lạc giữa không trung
Bổng lên trầm xuống tận cùng mong manh
Say nôn nao một chiều tà mông lung
Nhạc ơi lạc giữa không trung
Bổng lên trầm xuống tận cùng mong manh
Xa rồi sóng có trào dâng
Nhạc thơ thơ nhạc theo tầng cát trôi
Bồng bềnh vang vọng khơi khơi
Tháng năm xưa cũ xin người đừng quên...
13/4/2014
Hồ Minh Quang
Thứ Bảy, 12 tháng 4, 2014
Làng lên phố
Làng xưa lên phố thị rồi
Tầng cao đứng ngắm mây trời lang thang
Chị Hằng còn nhớ xóm làng
Lo cùng chú Cuội đi bàn việc thôn?
Tìm đâu dìu dịu thảo thơm
Ngọc Lan Thiên Lý thắp hương lên chùa
Tầng cao đứng ngắm mây trời lang thang
Chị Hằng còn nhớ xóm làng
Lo cùng chú Cuội đi bàn việc thôn?
Tìm đâu dìu dịu thảo thơm
Ngọc Lan Thiên Lý thắp hương lên chùa
Chén tương chan bát cơm mùa
Mắt nai theo tiếng sáo lùa đàn trâu
Sân chèo lúng liếng thị Mầu
Sân chầu theo Mẫu người hầu chốn xa
Sân đời dáng chớm kiêu sa
Bờ tre giếng nước cây đa đi rồi...
Mắt nai theo tiếng sáo lùa đàn trâu
Sân chèo lúng liếng thị Mầu
Sân chầu theo Mẫu người hầu chốn xa
Sân đời dáng chớm kiêu sa
Bờ tre giếng nước cây đa đi rồi...
Quan họ ơi thơ rối bời
In trong đáy mắt mưa rơi giọt buồn
In trong đáy mắt mưa rơi giọt buồn
Ước gì là cánh chuồn chuồn
Bay trên phận mỏng ánh hồng bừng lên...
4/4/2014
Hồ Minh Quang
Thứ Sáu, 11 tháng 4, 2014
Đi học
Lớp bồi dưỡng kĩ năng sáng tác văn học khóa III (Trung tâm văn hóa TP Hà Nội) tại Quảng trường nhà thờ cụ Nguyễn Bỉnh Khiêm 22/3/2014 MQ đứng giữa hàng sau |
Thêm chú thích |
Đăng ký:
Bài đăng (Atom)