Con gái bé bỏng nhất của chúng tôi, con gái
“rượu” con gái “bia” của bố Minh Quang đã đi lấy chồng.
Hai vợ chồng nó là bạn cùng lớp trong trường đại học
giống như tôi và Minh Quang vậy. Cưới xong được có mấy
tháng, con rể tôi đi tu nghiệp ở nước ngoài làm bằng thạc
sỹ. Bố mẹ chồng còn trẻ đang đi làm nên mẹ con Ngân
Hương xin về ở bên ngoại để tôi nghỉ hưu rồi có điều kiện
giúp đỡ chăm nom hơn. Chẳng mấy chốc, con gái tôi ở cữ,
sinh ra một bé trai xinh xắn ngoan ngoãn và rất dễ thương.
Như lệ thường, giấy chứng sinh được làm tại bệnh viện
phụ sản nơi con gái tôi sinh cháu ngoại. Ít lâu sau, con gái
nhờ tôi tới Ủy ban nhân dân phường nơi quản lý nhân khẩu
thường trú để làm giấy khai sinh cho cháu bé.
Tất nhiên là đi làm thủ tục tôi phải mang theo hộ
khẩu của gia đình, trong đó có tên hai mẹ con (chưa
chuyển hộ khẩu về nhà chồng). Và cẩn thận hơn, vì đi làm
hộ giấy tờ nên tôi mang theo ba chứng minh thư của tôi,
con gái và con rể. Tới nơi, tôi hỏi tìm chỗ làm giấy khai sinh,
xếp hàng rồi ngồi đợi tới lượt mình. Tôi bị bệnh rối loạn
thần kinh thực vật nên mỗi khi phải chờ đợi thì dù không có
gì khó khăn vẫn cứ thấy lo lo, hồi hộp, tim đập nhanh hơn
bình thường, nên biết thân biết phận bao giờ cũng cầm
theo một cuốn truyện nhỏ hoặc một tờ báo gì đó để đọc.
Mãi rồi cũng đến lượt. Anh cán bộ giải quyết công việc này
còn khá trẻ, chỉ hơn con tôi chừng mấy tuổi. Anh không gầy
không béo, người cao ráo trắng trẻo, mọi nét trên khuôn
mặt đều khả ái chỉ ngoại trừ cái mũi hơi to to bè bè sang hai
bên. Anh lật lật mấy giấy tờ và sổ hộ khẩu của tôi trình, rồi
hất hàm:”Bà là thế nào với cô Ngân Hương?”. Tôi hơi sững
người vì thái độ không lấy gì làm thiện cảm, nhưng vẫn
phải trả lời cho từ tốn, lịch sự, tôi đáp:”Thưa anh, tôi là mẹ
đẻ của Ngân Hương, là bà ngoại của Phan Hồ Anh Quân,
cháu bé đang được xin làm giấy khai sinh”. Dường như
ngại anh cán bộ muốn hỏi lí do tôi đi làm thay, tôi phải nói
luôn:”Con gái tôi mới nghỉ đẻ xong, phải đi làm cũng xa. Bà
nội cháu chiều nay không phải lên lớp, sang chơi với cháu,
nên tôi tranh thủ đi làm giấy tờ cho cháu anh ạ”. Anh ta im
lặng, tay vẫn tiếp tục lật đi lật lại giấy chứng sinh, bản khai
kết hôn. Chẳng hiểu anh ta đọc gì mà kỹ thế không biết, tôi
cứ băn khoăn tự hỏi. Sau rồi, anh ta ngẩng lên nhìn thẳng
vào tôi:”Bà về đi nhớ, bảo anh con rể nhà bà đến đây gặp
chúng tôi!”. Tôi quýnh lên, vội vàng giải thích:”Ấy ấy, thưa
anh, con rể tôi không tới được đâu ạ, vì chẳng dấu gì anh
, nó đang đi học ở nước ngoài”. Trong óc tôi diễn ra đủ kiểu
suy luận, hay là người ta cần con gái hoặc con rể tôi một
trong hai đứa đến làm trực tiếp, chứ không cho tôi là mẹ
chúng đi làm thay? Ơ nhưng tôi là chủ hộ của hộ gia đình
kia mà, làm sao tôi lại không được đi làm hộ? Hay là chỉ đây
với đấy con gái tôi không chịu xin nghỉ một buổi ở cơ quan
đi làm giấy khai sinh cho con nên anh ta bực mình? Tôi
chẳng biết đâu là lí do bị từ chối, tôi đành nói bừa đưa ra
một giả định: "Hay là tôi gọi điện về bảo con gái tôi đến vậy
nhé…" Anh ta tiếp tục cấm cảu, mặt lạnh như tiền mà hai lỗ
mũi lại phập phồng căng to ra bất ngờ trông vừa buồn cười
vừa đáng sợ làm sao:”Không cần con gái bà đến, tôi nhắc
lại này, bảo con rể bà đến, tai bà có làm sao không đấy???”
Tôi dù có tâm niệm chữ NHẪN tới bao nhiêu thì giọng cũng
bắt đầu hơi cao cao lên rồi:”Khổ quá, tôi nghe rõ anh yêu
cầu mà, nhưng tôi đã thưa với anh là con rể tôi không có
nhà, chứ nếu nó có nhà thì chắc tôi chẳng phải thân già lọ
mọ đến đây nghe anh gắt gỏng như thế!” Nói xong tôi cảm
thấy mình căng hơi quá mức, nên vội vàng tiếp lời:”Tôi nói
gì không phải mong anh bỏ quá, thông cảm cho người già
chúng tôi…”. Anh cán bộ lắc đầu chán nản, rồi xua tôi:”Bà
không về thì mời bà tránh sang chỗ khác để chúng tôi giải
quyết cho hồ sơ tiếp theo”.
Tôi tìm một chiếc ghế ngồi tạm ở gần đấy. Tôi
không có bụng dạ nào mà đi về cho được. Tôi chẳng hiểu
thế là thế nào. Nhưng tôi cứ phải tự trấn tĩnh, vận hết nội
lực "tĩnh khí công ý thức" để điều chỉnh ổn định lại nhịp tim,
thở thật sâu cho hạ bớt huyết áp và cái mạch ở sau lưng
khỏi giật giật liên hồi. Tôi lại giở sách ra đọc tiếp vài trang,
và không quên thỉnh thoảng liếc xem khách còn nhiều hay
ít để tôi có thể vào hỏi lại người cán bộ kia không. May quá
rồi khách cũng vãn. Anh cán bộ ngồi vươn vai ra phía sau
vẻ thư giãn. Tôi đi khẽ tới trước ô cửa nhỏ, ngồi xuống
ghế và cố nói vọng vào đủ để anh ta nghe thấy:”Thưa anh,
tôi là mẹ em Ngân Hương đây, lúc nãy đến lượt tôi rồi, anh
bảo tôi về gọi con rể đến, tôi trình bày về việc con rể tôi ở xa
không đến được, nếu buộc con rể tôi đến mới làm được
việc này, thì tôi đành chờ em nó về, mà khi đó thì chúng tôi
mắc lỗi là khai sinh chậm trễ, quá hạn qui định chuyển từ
giấy chứng sinh sang khai sinh, như thế có sao không ạ?”
Anh cán bộ nhếch mép cười nhạt:”Đương nhiên là phải
phạt hành chính rồi!” Tôi vẫn kiên nhẫn:”Bây giờ đã không
còn khách nữa, tôi phiền anh chỉ giùm cho tôi hiểu, vì sao
cứ phải con rể tôi đến mới được mà tôi làm thay, thậm chí
tôi gọi con gái tôi đến làm cũng không được. Mà cứ như
thiển ý của tôi, thì mẹ cháu bé hay bố cháu bé đều ngang
nhau về vai trò làm cha mẹ, chưa kể thêm một chút thiên vị
thì con gái tôi còn trực tiếp mang nặng đẻ đau ra cháu
ngoại tôi nữa. Tôi xin lỗi, tôi không có ý định coi thường giới
đàn ông hơn đàn bà đâu ạ” Chả hiểu sao cái hôm ấy tôi cứ
dài dòng lắm chuyện như thế cơ chứ. Nhưng hình như cái
dài dòng ấy, một mặt làm người nghe sốt ruột, nhưng mặt
khác lại làm cho anh ta tức tiết lên mà đáp lại chỏng lỏn:”Vì
sao vì sao à? Cái cậu con rể bà ấy, tôi nói cho bà biết, nó
bố láo, mới lấy vợ xong đã … để vợ tòi ra con rồi, bà còn
phải hỏi lắm nữa à?” Đến nước này thì tôi mới là người
muốn nổi xung mà không biết nổi xung bắt đầu từ đâu, từ
câu chữ nào trong mấy cái tờ giấy chết tiệt kia, hay từ cái ý
nghĩ quái gở nào của người cán bộ xa lạ nọ. May mà tôi
mới vận nội lực khí công nên tôi không quá thở gấp, tôi vẫn
khẽ khàng:” Sao anh lại bảo thế ạ? Tôi làm đám cưới cho
các con tôi, tôi biết chứ, sao con rể tôi mới lấy vợ đã làm
cho vợ nó … tòi ra con hả anh? Tôi còn nhớ như in, chúng
cưới ngày 4 tháng 3 năm 2007. Tới ngày 29 tháng 11 năm
2007 thì cháu ngoại tôi ra đời. Vị chi là thai cháu chừng suýt
soát 9 tháng tuổi bào thai và là hơn 9 tháng theo “kiểu tính
ngày rụng trứng 9 tháng 10 ngày”. Tôi tuôn ra ào ào cứ như
là tôi đang đứng trước một vị “thiên thần áo trắng” nào của
bệnh viện phụ sản ấy. Anh cán bộ nhìn tôi trừng trừng
cũng không kém phần quyết liệt:”Bà lí sự gì mặc bà, cứ
theo giấy tờ mà giải quyết!” Đến nước này thì tôi lại phát
hỏang chột dạ, thầm nghĩ “chết chết, biết đâu giấy kết hôn
hay giấy chứng sinh lại chả đề nhầm ngày của bọn
chúng?” Tôi đòi anh ta chỉ cho tôi xem thông tin ba mặt một
nhời mà tim lại nổi cơn thịnh nộ đập đập liên hồi như muốn
tung ra khỏi lồng ngực đang độ già nua “đại lão” thật rồi
nào phải “trung lão” “thiếu lão” gì. Tôi giương sẵn mục kỉnh
số 3,5 rồi liếc nhìn dãy số anh ta chỉ chỉ. Ô hay chả là
4/3/2007 thì là gì, mà anh ta lại thốt ra lời 4/8/2007 để cự
tôi? Tôi nhẹ thở phào, ôn tồn:”Anh ơi, anh nhìn lại giúp,
ngày kết hôn là 4/3/2007 mà. Ấy cái con số 3 nó cũng giống
con số 8 thật, nhưng mà bên dưới còn dòng chữ mồng bốn
tháng ba … mà!” Nghe vậy, anh ta nhìn lại và buông ra
gọn lỏn hai tiếng “Ôi giời”, sau đó làm thủ tục giấy khai sinh
như thường lệ. Mấy người dân mới đến xung quanh đó
nghe lỏm chuyện, thì thào hỏi tôi:”Mà giả thử chúng nó ĂN
CƠM TRƯỚC KẺNG thì sao nào, chả lẽ không được làm
giấy khai sinh cho thằng bé con à?”. Một người khác lại
thêm vào:”Thời nay, nói thật với các ông bà chứ, nhiều gia
đình còn đòi hỏi bọn trẻ phải SỐNG THỬ trước xem có con
không mới cho cưới ấy chứ, là người ta sợ trường hợp vô
sinh mà…” Riêng tôi, tôi ấp úng chẳng tham gia được vào
cuộc bình luận này, bởi trong lòng đang có một thắc mắc
theo thói quen sống của mình:”Anh ta nhầm mà sao anh ta
không đệm một câu XIN LỖI nhỉ”. Nhưng thôi, làm xong là
được rồi, là tốt rồi.
Tôi ra về ung dung sung sướng hơn lúc trước, hệ
thần kinh thực vật không oanh tạc cái thân già nữa là may
rồi. Tôi phi chiếc bình bịch cũ kỹ màu đỏ một mạch về nhà,
mang theo trong tâm trí một kỉ niệm chả biết
gọi là vui hay buồn để đến hôm nay mới thổ lộ ra trang giấy
viết “văn ếch”, “thơ cóc” này…Nhưng cũng chỉ trong lúc viết
ra thế này tôi mới tìm được lời bào chữa, lý giải cho lòng tốt
và tinh thần trách nhiệm của anh cán bộ nọ, là lỡ ra có
trường hợp sinh con sớm thế, người chồng không nhận
con mình, mà người vợ cứ làm khai sinh “vơ” như thế thì
sao? Nên phải gặp người cha của đứa bé để hỏi cho ra nhẽ.
Có điều, đáng ra anh ta cứ nói ngay từ đầu chuyện ngày
tháng nghi vấn này, thì tôi hiểu và giải thích lại có phải mọi
chuyện êm đẹp không. Thì tôi mới đặt đầu đề bài viết này là
“Thế mới thành chuyện” …
Hà Nội 4/1/2015Hồ Minh Quang
